Wat te doen bij stralingsincidenten?

De kans op een stralingsincident in Nederland is erg klein. Nucleaire installaties zijn zeer veilig en voldoen aan strenge eisen. Ook voor het vervoer van radioactieve stoffen gelden strenge regels. Als er zich toch een incident voordoet, dan geeft de overheid algemene adviezen. Uitgebreide, actuele informatie vind je in dat geval onder andere op crisis.nl.

Stralingsincidenten

Bij stralingsincidenten komt ongewenste straling en/of radioactief materiaal vrij (of dreigt vrij te komen) met een verhoogd risico voor mens en milieu. Stralingsincidenten kunnen variëren van grote (dreigende) incidenten in nucleaire installaties tot kleine incidenten met radioactief materiaal in bijvoorbeeld een ziekenhuis.

Radioactieve straling meten of voelen

Radioactieve straling kan iemand niet voelen, alleen met speciale meetinstrumenten kan worden vastgesteld of ergens straling is. Onder andere de brandweer, het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM), de Autoriteit voor Nucleaire Veiligheid en Stralingsbescherming en het ministerie van Defensie beschikken over deze meetapparatuur.

De gezondheidseffecten van straling door radioactieve stoffen hangen onder andere af van de hoeveelheid en het type straling en de wijze van blootstelling. Een kleine hoeveelheid straling is doorgaans niet gevaarlijk. Een hoge stralingsdosis voor een lange periode kan wel gevaarlijk zijn.

In Nederland zijn drie werkende kernreactoren: kerncentrale in Borssele (elektriciteitsproductie), Hoge Flux Reactor in Petten voor onderzoek en productie van medische isotopen), de Hoger Onderwijs Reactor in Delft (voor onderwijs en onderzoek). De dichtstbijzijnde kerncentrale voor onze regio staat in de Duiste plaats Lingen: Kernkraftwerk Emsland.

Wat kan ik zelf doen?

Ook als de ernst van de situatie nog niet bekend is, kun je zelf het volgende doen:

Ben je in het gebied en krijg je de instructie van de overheid te gaan schuilen? Blijf binnen of ga naar binnen, sluit deuren en ramen en alles wat als ventilatie werkt. Bijvoorbeeld een afzuigkap, ontluchtingskoker en muur- en toiletrooster.
Luister naar RTV Oost en kijk op crisis.nl voor actuele informatie en adviezen.
Stel je mobiele telefoon in voor NL-Alert.
Let op: neem nooit op eigen initiatief een jodiumtablet in. Een jodiumtablet beschermt uitsluitend als je deze op het juiste moment inneemt. Wacht dus altijd op instructies van de overheid en volg deze op. Jodiumtabletten zijn er, in onze regio, voor kinderen tot 18 jaar en zwangere vrouwen.

Wat doet de overheid bij een (dreigend) kernongeval?

De maatregelen die de overheid kan nemen als er een ongeluk met een kernreactor plaatsvindt, verschillen per situatie. Daarbij kijkt de overheid bijvoorbeeld naar de ernst van het ongeval, het vermogen van de kernreactor, de windrichting en het soort straling. Zo kan de overheid:

mensen in een bepaald gebied adviseren om jodiumtabletten in te nemen;
besluiten tot evacuatie van een bepaald gebied (tot 10 kilometer rondom een kerncentrale);
mensen vragen binnen te blijven en ramen en deuren te sluiten;
voedsel- en drinkwatermaatregelen treffen. Bijvoorbeeld een oogst- of slachtverbod om te voorkomen dat er besmet vlees of groente op de markt komt.

De overheid geeft informatie over de maatregelen via de calamiteitenzender (RTV Oost) op radio of televisie, je mobiele telefoon (NL Alert) en via internet.

Meer informatie

Voor meer informatie over straling en kernongevallen kijk je op het speciale webportaal van de Autoriteit Nucleaire Veiligheid en Stralingsbescherming (ANVS): www.infonucleairrisico.nl, de algemene website van de ANVS of download hieronder de factsheet ‘Hoe communiceert de ANVS over ‘ongewone gebeurtenissen’?

Voor meer informatie over jodiumtabletten ga je naar www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/straling/jodiumtabletten.

Factsheet ANVS – ongewone gebeurtenissen